Theo thống kê từ Liên minh chống lừa đảo toàn cầu (GASA), Việt Nam đã lọt vào danh sách 10 điểm nóng về lừa đảo trực tuyến trên thế giới. Trong số hơn 16.000 vụ lừa đảo trên mạng được phản ánh trong năm 2023, có đến 91% là những trường hợp liên quan đến lĩnh vực tài chính và ngân hàng.
Lĩnh vực tài chính-ngân hàng dễ bị lừa đảo trực tuyến
Những kẻ lừa đảo trực tuyến không ngừng sáng tạo và chuyển hướng vào các nhóm nạn nhân mới, nhằm tận dụng sự thiếu hiểu biết về các dấu hiệu lừa đảo trên không gian mạng. Theo ông Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin, có tới 3 nhóm lớn về lừa đảo (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác), nhắm đến các nhóm đối tượng đa dạng từ người cao tuổi đến sinh viên và công nhân.
Những trường hợp như chị Minh Thu ở Quảng Ninh và chị Nguyễn Thanh ở Hà Nội là những biến cố thực sự đau lòng. Chồng của chị Minh Thu đã mất hơn 400 triệu đồng sau khi bị lừa cài đặt một link giả mạo từ kẻ lừa đảo, trong khi chị Nguyễn Thanh bị mất toàn bộ thu nhập trong một tháng sau khi cài đặt phần mềm độc hại được giới thiệu qua WhatsApp.
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc cài đặt các phần mềm không rõ nguồn gốc có thể khiến nạn nhân trở thành nạn nhân cho phép kẻ lừa đảo chiếm quyền quản lý thông tin cá nhân, từ đó dẫn đến việc chiếm đoạt tài sản. Điều này là một cảnh báo đáng chú ý về sự cần thiết của việc tăng cường cảnh giác và kiến thức về an ninh mạng trong cộng đồng.
Làm thế nào để không dính mã độc
Cục An toàn thông tin đã phát đi cảnh báo về 24 hình thức lừa đảo trực tuyến, từ giả mạo thông tin đến sử dụng giả danh cơ quan công an, đe dọa qua điện thoại internet và chiếm đoạt thông tin cá nhân cũng như tài sản của người dùng. Chuyên gia công nghệ cũng lưu ý rằng, ngoài các thủ đoạn lừa đảo truyền thống, hiện nay đã xuất hiện một loại hình lừa đảo mới là chiếm quyền trợ năng trên điện thoại sử dụng hệ điều hành Android.
Ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc kỹ thuật của Tổng Công ty Công nghệ an ninh mạng Quốc gia Việt Nam, cho biết rằng các hacker hiện nay đã trang bị cho mình các kỹ năng và công cụ lừa đảo tinh vi hơn, và vì vậy có thể sẽ có nhiều cuộc tấn công hơn trên hệ điều hành iOS trong tương lai gần.
Để ngăn chặn nạn lừa đảo trực tuyến, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần tăng cường cảnh giác, nắm vững kiến thức về bảo mật mạng và biết phòng tránh các thủ đoạn lừa đảo phổ biến. Không phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ và không tiết lộ thông tin cá nhân trên mạng. Nếu phát hiện dấu hiệu nghi ngờ, cần báo ngay cho cơ quan chức năng và ngắt kết nối internet.
Bộ phận an ninh thông tin của các ngân hàng cũng đưa ra các khuyến nghị, bao gồm không tin lời nghi của các cuộc gọi từ số điện thoại không rõ nguồn gốc, không điền thông tin cá nhân vào các đường link không rõ nguồn gốc, và ngắt kết nối internet ngay lập tức nếu đã cài đặt các phần mềm có nguy cơ. Đồng thời, nên cài đặt lại thiết bị và sử dụng các công cụ như Google Play Protect để bảo vệ thiết bị khỏi các phần mềm độc hại.
